معرفی رشته مهندسی شیمی - مقطع کارشناسی

تکنولوژی مهندسی شیمی به کوششهای اولیه انسان برای استفاده از مواد خام طبیعی برمی گردد.
برای مثال استفاده از آب برای استخراج مواد معطر از گلها و برگها به منظور ساخت عطر و دارو. می توان گفت که قدیمی ترین تکنولوژیهای در مرحله بین دوران انسان شکارچی و دوران انسان مقیم بوجود آمد. کشاورزی و گله داری تنها موقعی فیزیک آشنا شده باشد. فرآیند مقیم شدن انسان حدود 7000 سال پیش در دوران نئولیتیک (Neolithic) بوقوع پیوست. 
گاهواره تمدن بشر در آسیای صغیر(ترکیه امروز) و در بین النهرین، سرزمین بین رودهای دجله و فرات (عراق امروز) و در سوریه و مصر بوده است. اینجا مکانهایی است که قدیمی ترین تمدن پیشرفته بشر با سازمان پیچیده حکومتی، سلطنتی،خط و پرستش مردگان آغاز شد. قدیمی ترین اشیاء برنزی دوران برنز که پس از دوران نئولیتیک می باشد از بین النهرین آمده است. یادآوری می شودکه چین را نمی توانیم در این مرحله ذکر کنیم زیرا هیچگونه مدرک کتبی چینی موجود نیست. ولی احتمالاً پیشرفتهای چین نیز نظیر آسیای صغیر می باشد. در حفاریهای باستان شناسی در چین اشیاء جالب هنری و فرهنگی مورد استفاده در 7000 سال پیش پیدا شده است، تبادل فرهنگ و اختلاط تمدن باعث پیشرفت موازی شرق و غرب شده است.
چگونه می توان پیشرفت این تکنولوژیها را خلاصه نمود؟ در تمام دورانهای تمدن بشری پیشرفت تکنولوژیها عبارت بود از: تغییر در مواد با فرآیندهایی که اکنون آن را عملیات واحد می نامند. برای مثال آسیات کردن : برای خرد کردن، دانه و تولید آرد، یا تبدیل مواد معدنی رنگی به رنگ، یا استخراج: برای تولید عطر و دارو از مواد خام گیاهی و و حیوانی گرچه حدود 1000 سال قبل از میلاد ریاضیات و نجوم در بین النهرین پیشرفت نمود، گرچه هنر، معماری، فلسفه و هنرهای بومی در فرهنگ یونان و روم بنیان گزارده شد، گرچه شیمی.
تجربی در دوران تمدن اسلام شکفته شد، گرچه تعدادی زیادی دانشگاها قانون در قرون وسطی وجود داشت، با اینحال توسعه چندانی در تکنولوژِی فرآیند و تجهیزات به عمل نیامد. بدلایل مختلف مردم به روشهای سنتی خود برای انجام کارها چسبیده بودند. هیچگونه بررسی سیستماتیک روی فرآیند فیزیکی و فیزیک شیمایی به عمل نمی آمد در اموری از قبیل دارو، استخراج شکر، و بخصوص متالوژی استفاده از تکنولوژیهای موجود در طول هزاران سال صرفاً بزرگتر و گوناگون تر شد.
مهندسی شیمی علم گسترده ای است که تبدیل مواد به یکدیگر، جدا سازی آمیزه های اختلاط مواد و پدیده های انتقال را مورد مطالعه قرار می دهد. پایه این علم در حقیقت بر کوششهای انسان اولیه در استفاده از مواد خام طبیعی استوار است. آموزش مهندسی شیمی در دوره کارشناسی بگونه ای است که دانش آموختگان این رشته قادر به طراحی، راه اندازی، اداره و کنترل واحدهای صنعتی صنایع شیمیایی می باشند. 
دامنه علم مهندسی آنچنان گسترده است که زمینه های متعددی از جمله صنایع پتروشیمی، صنایع غذایی، صنایع مواد معدنی و پالایش نفت و گاز را نیز در بر می گیرد. ......................................

 اولین بخش مهندسی شیمی در سال 1323 در دانشكده فنی دانشگاه تهران دایر شد. مهندسی شیمی شاخه‌ای از مهندسی است كه با ایجاد و كاربرد فرآیندهایی رابطه دارد كه در آنها تغییرات شیمیایی یا فیزیكی صورت می‌گیرد. وظیفه اصلی مهندسی شیمی این است كه كشفیات شیمیدانان پژوهشگر را در اختیار گیرد و به آن در صنعت شیمی، جامه عمل بپوشاند. محصولات شیمیایی امروزه در همه زمینه‌های زندگی انسان به چشم می‌آیند. فعالیت‌های كشاورزی- صنعت نفت- صنعت پتروشیمی- علوم ارتباطات- بهداشت و غیره گوشه‌ای از محصولات شیمیایی است كه برای فن‌آوری آنها نیاز به دانش مهندسی شیمی است و یك مهندس شیمی با اطلاع از شرایط و نحوه ساخت آنها اقدام به طراحی و محاسبه تجهیزات و امكانات جهت ساخت آن محصول مبادرت به ساخت آن صنعت می‌كند.
مهندسی شیمی را می‌توان به گروه‎های زیر تقسیم كرد: صنایع پالایش- صنایع پتروشیمی- صنایع شیمیایی معدنی- صنایع غذایی- صنایع گاز- طراحی فرایندهای صنایع نفت- بهره‌برداری از منابع نفت و صنایع پلیمر.
این رشته در مقطع كارشناسی ارشد 32 واحد دارد كه 24 واحد آن تئوری و 8 واحد مخصوص پایان‌نامه و سمینار می‌باشد و مدت تحصیل این دوره 5 ترم می‌باشد. 
رشته مهندسی شیمی در مقطع كارشناسی ارشد به چهار گرایش كلی

1- مخازن هیدروكربوری
2- بیوتكنولوژی
3- مهندسی شیمی
4- فراوری گاز

منابع مطالعاتی

انتقال حرارت: انتقال حرارت هولمن، اینكروپرا، (انتقال حرارت، مهندس خداكرمی)، چالكش

ترمودینامیك: ترمودینامیك مهندسی شیمی ون‌نس، ترجمه دكتر محمد سلطانیه، (ترمودینامیك، مهندسی شیمی، مهندس طاهری، انتشارات هرمزگان)ترمودینامیك، انتشارات سنجش 

مكانیك سیالات: MCCabe - وایت – استریتر، (مكانیك سیالات، سمیع‌پور، انتشارات پوران پژوهش)، مكانیك سیالات، انتشارات راهیان ارشد

كنترل فرایندها: كتاب كنترل فرایند در مهندسی شیمی دكتر نیك‌آذر- كتاب كنترل فرایند Coughnowr، (كنترل فرآیندها، انتشارات سنجش)

انتقال جرم و عملیات واحد: كتاب رابرت تریبال ترجمه دكتر كاغذچی و دكتر سهرابی- كتاب انتقال جرم و عملیات واحد دكتر محمود میرزازاده انتشارات دانشگاه صنعتی امیركبیر و دانشگاه هرمزگان - كتاب MCCabe، انتقال جرم و عملیات واحد دكتر سمیع‌پور، انتقال جرم و عملیات واحد دكتر بهمن‌یار

سینتیك و طراحی راكتورهای شیمیایی: طراحی راكتورهای شیمیایی ترجمه دكتر مرتضی سهرابی، (سینتیك و طراحی راكتور، انتشارات سنجش)

ریاضیات: كتاب كاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی تألیف دكتر نیك‌آذر و دكتر خراط (ریاضیات عددی، مهندسی خداكرمی) كاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی انتشارات دانشگاه تهران تألیف دكتر شهره فاطمی – كاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی انتشارات راهیان ارشد

زبان عمومی: 1- گرامر زبان عمومی كلیه رشته‌های كارشناسی ارشد، تألیف وحید عسگری، انتشارات: كانون فرهنگی آموزش. 2- لغت: 504 absolutely essntial words , TOFEL flash (vocabulary) 3- درك مطلب : TOFEL flash (Reading) ،-زبان انگلیسی عمومی 2(درك مطلب)، انتشارات كانون فرهنگی آموزش

زبان اختصاصی: انگلیسی برای دانشجویان مهندسی شیمی انتشارات سمت

بیوشیمی و میكروبیولوژی عمومی: میكروبیولوژی عمومی دكتر فریدون ملك‌زاده- میكروبیولوژی صنعتی دكتر كاظمی ویسری انتشارات دانشگاه شریف- 
بیوشیمی عمومی گروه پزشكی انتشارات دانشگاه تهران- خلاصه مباحث مهندسی شیمی انتشارات اركان

«منابع مطالعاتی دیگری كه داوطلبان می‌توانند از آنها استفاده كنند: كتاب خلاصه مباحث مهندسی شیمی انتشارات پردازش- مجموعه تستهای كارشناسی ارشد مهندسی شیمی انتشارات دانشگاه تهران- مجموعه تست‌های كارشناسی ارشد مهندسی شیمی انتشارات كانون فرهنگی آموزش - كتاب مهندسی شیمی، انتشارات اركان

 منابع کارشناسی ارشد مهندسی شیمی

 Chart

Description